SAĞLIĞA ‘’YATIRIM’’

Altın, dolar, euro, çeşitli yatırım fonları… hepsini sıkı sıkıya takip ediyor ve bir
şekilde yatırım yapıyorsunuz. Peki ya sağlığınız için nasıl bir yatırım planı oluşturuyoruz?
Güne nasıl başlıyorsunuz? İlk tercihiniz güzel bir kahvaltı mı yoksa poğaça, simit veya öğlene
kadar çay, kahve ile mi idare ediyorsunuz? Tabi ki herkesin biyolojik saati farklıdır, tabi ki
bazılarınız uyanır uyanmaz kahvaltı yapmayı tercih etmeyebilir. Ancak her organizma;
büyüme, gelişme, ısı, hareket, üreme gibi yaşamsal etkinlikleri sürdürebilmek için enerji
almak zorundadır. Bir organizmada meydana gelen yapım ve yıkım olaylarına metabolizma;
canlının tam dinlenme sırasında kas hareketi yapmadan, vücuttaki canlılık olaylarının sürmesi
için gereken enerjiyi sağlayan metabolizmaya ise bazal metabolizma denir. Bazal
metabolizma canlının yaşına, vücut ağırlığına, cinsiyetine ve çevre faktörlerine göre değişir.
Uyku esnasında veya beslenme yetersizliklerinde bazal metabolizma normalden düşüktür.
Yediğimiz besinlerin, özellikle de karbonhidrat içerenlerin çoğu vücutta enerji için
kullanılmak üzere glukoza dönüştürülür. Besinlerle aldığımız glukoz, insülin hormonu
aracılığı ile hücrelerde yakıt olarak kullanır. Eğer glukoz miktarı vücudun yakıt ihtiyacından
fazla ise karaciğerde ve yağ dokusunda depolanır.
Peki uzun açlık döneminden sonra kan şekerimiz düştüğü için onu dengelemek adına
ilk yaptığımız şey bir parça şekerli yiyecek veya şeker içeriği olan her hangi bir içecek
tüketmek mi oluyor? Araştırmalara göre, kahvaltı öğününü atlayan kişiler, öğle saatlerinde
sağlıksız yemek seçme eğiliminde oluyor ve gün içinde daha fazla yemek yiyorlar. Kahvaltı
vücudun iştah metabolizmasını etkilemekte ve gün içerisinde kan şekeri değerlerini
belirlemektedir. Güne harika bir şekilde başlamak adına öncelikle kan şekeri seviyenizi
dengelemeniz gerekiyor. Bunun için de kahvaltıda protein, yağ ve karbonhidrat dengesinin
sağlanması önemlidir. Yumurta veya peynir, zeytin, domates – salatalık, tam tahıllı ekmek
gibi uygun besinlerden oluşan bir kahvaltı tüketildiğinde vücudumuzda sürekli bir enerji
üretimi olur. Uyandığınızda tok olsanız bile bir şey atıştırmak, metabolizmayı harekete
geçirerek vücudu çalıştırır, kan şekeriniz dengelenir ve gün içerisinde tatlı krizlerine
yakalanmamış olursunuz.
Basit şeker içeren gıdaları bıraktığınızda vücudunuzda neler olur :
 kan şekerinizde dalgalanmalar olmaz, böylece sürekli açlık hissiniz ortadan
kaybolur,
 bağırsak sağlığınız iyileşmeye başlar,
 cildiniz güzelleşir, hormonlarınız dengelenir,
 şişkinlik, ödem ve yorgunluğunuz azalır,
 bağışıklık sisteminiz güçlenir,
 yağ yakımı hızlanır ve kilo vermeye başlarsınız.
İşlenmiş şekeri bırakmak için şekerli içecekler yerine önceklikli tercihiniz su olmalı,
paketli gıdaların etiketlerini okumayı alışkanlık haline getirebilir, kurutulmuş meyveler yerine
tazesini tercih etmeniz yararlı olacaktır. Ayrıca düzenli uyku saatlerinizin olması ve düzenli
egzersiz yapmak, sağlıklı yağlar içeren ve proteinden zengin öğünler tercih etmek tatlı

krizlerine girmenizi engelleyecektir. Böylece ‘’Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım’’ yerine ‘’Tatlı
konuşalım’’ ancak tatlı yemeği kararında ve yerinde tercih edebilirsiniz. Yukarıda belirtiğimiz
gibi şekerin fazlası karaciğerde ve yağ dokusunda depolanıyor demiştik, dolayısıyla kilo
almanın dışında diyabet, insulin direnci, kalp-damar hastalıkları, tansiyon, hatta kanser gibi
daha ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlamış oluyoruz.
Kısacası sağlığımız için yapacağımız en iyi yatırımlardan biri kan şekerimizi
dengelemek ve gün boyu yaşayacağımız tatlı krizlerinin önüne geçmek adına evde
hazırladığımız dengeli bir kahvaltıyla güne başlayabilirsiniz. Yeni güne başladığımızı
hissettirmek ve metabolizmanızı aktif hale getirmek adına uyandıktan sonra 1-2 saat
içerisinde kahvaltınızı yapmanızda fayda vardır. Evde kahvaltı yapmaya vakti olmayan kişiler
daha hızlı ve pratik kahvaltı alternatiflerini tercih edebilirler. Örneğin süt veya yoğurt
içerisine tam tahıllı ve şekersiz gevrekler veya yulaf – yoğurt – meyve, kefir ve kepekli
grissini, akşamdan hazırladığımız krep içerisinde krem peynir ve yeşillikler tercih edebilir
veya evden çıkadan tam tahıllı ekmeğinizle soğuk sandeviç hazırlayabilirsiniz.
Evimize, arabamıza, banka hesaplarımıza yaptığımız yatırımlar gibi sadece şekeri
bırakarak bile sağlımız için iyi bir yatırım yapmış oluruz. Aldığımız her yaşı daha sağlıklı,
aktif ve kimseye bağımlı olmadan yaşayabilmek adına kendinize bir iyilik yapın ve şekerden
uzak durun.
Sağlıkla kalın…

dyt. Rucinan ERGÜN
(Edirne Diyet – Sağlıklı Yaşam Merkezi)